Moerdijk in de geschiedenis

Werkstuk Arne Vos, Basisschool de Klaverhoek april 2022

Inleiding
Dit werkstuk gaat over de hoogtepunten geschiedenis van dorp Moerdijk. Ik heb dit
onderwerp gekozen omdat ik er nieuwsgierig naar ben. Ik woon in Moerdijk en ik
weet dat er vroeger vanalles is gebeurd, maar daar wil ik meer van weten.
Ik wil weten wat er voor dat de Moerdijkbrug er was hoe je toen naar de overkant
van het Hollands diep ging. Ik ben ook benieuwd naar de bouw van de Moerdijkbrug.
Ik heb vragen over de oorlog en wat hier toen is
gebeurd. Wat gebeurde in dorp Moerdijk nadat het industrieterrein kwam. Ongeveer
12 jaar geleden was er een grote brand bij het industrieterrein. Wat was dat voor
Moerdijk.

Inhoudsopgave
● Hoofdstuk 1: Vóór de bruggen Pagina 3
● Hoofdstuk 2: De bouw van de Moerdijkbrug Pagina 4
● Hoofdstuk 3: De Tweede Wereldoorlog in Moerdijk Pagina 5
● Hoofdstuk 4: Watersnoodramp in Moerdijk Pagina 6
● Hoofdstuk 5: Het industrieterrein en Moerdijk Pagina 7
● Hoofdstuk 6: In de toekomst Pagina 8
● Nawoord Pagina 9
● Informatiebronnen Pagina 10

Hoofdstuk 1: Vóór de bruggen
Lang geleden gingen mensen al op reis en maakte gebruik van paarden, koetsen en
veerboten. Moerdijk was een belangrijke plaats voor de overgang van het
Hollandsch Diep. Bij Moerdijk was het oversteken van het Hollandsch diep het minst
moeilijk. Moerdijk werd daardoor bekend als oversteekplaats. Er werden roei en
zeilboten gebruikt, maar ook veerponten (zie plaatje).
Er is een bekend verhaal over prins Johan Willem Friso die op 14 juni 1711 verdronk
bij het oversteken van het Hollandsch Diep. Er is daar nu nog een herdenkteken van
te vinden in de haven van Moerdijk.
In 1822 kwam de eerste officiële veerpont tussen Moerdijk en
Strijensas/Willemsdorp. Later kwamen er nog meer bij. Deze veerponten waren
meestal stoomboten. rond 1900 toen de auto’s ontwikkeld werden, werd de
veerponten nog populairder. In 1906 kwam er een motorboot bij die heette
‘schollevaar’. Rond 1930 werden er zoveel voertuigen en personen vervoerd dat er
een oplossing moest komen op het vasteland. Deze oplossing was uiteindelijk de
Moerdijkbrug. Dit betekende wel dat het levendige handelsdorp Moerdijk een rustig
landelijk dorpje werd.

Hoofdstuk 2: De bouw van de Moerdijkbrug
In 1934 werden er door de regering plannen gemaakt om naast de spoorbrug een
verkeersbrug te maken. De opdracht was om een brug te ontwerpen die twee oevers
die anderhalve km uit elkaar liggen met elkaar te verbinden, maar de scheepvaart
niet moest hinderen.
Toen ze begonnen te bouwen gingen ze eerst de rivier smaller maken om de lengte
van de brug korter te maken. Zo hoefden er maar 9 pijlers in het water te worden
gebouwd. Deze pijlers waren zo sterk dat 40 jaar later een nieuwe bredere brug op
deze pijlers kon liggen. Op die pijlers werden stalen constructies gelegd.
Op zaterdag 12 december 1936 kwam Koningin Wilhelmina onder grote
belangstelling de brug openen.
Deze eerste verkeersbrug heeft 40 jaar de oevers verbonden. Alleen in de Tweede
Wereldoorlog is hij deels kapot gegaan, daarna is hij met stukken van de treinbrug
tijdelijk gemaakt.In 1978 werd het zo druk dat er per dag 48000 motorvoertuigen
overheen reden. in 1950 waren het er maar 5200 per dag, een bredere verkeersbrug
is echt nodig. Ze hebben nu een twee keer zo brede brug gemaakt. Nu rijden er over
deze brug zo’n 135.000 motorvoertuigen. Er staat nu nog een monument, gemaakt
van stukken van de oude brug.

Hoofdstuk 3: De Tweede Wereldoorlog in Moerdijk

Tijdens de bezetting
In het begin van de oorlog op 10 mei 1940 werd dorp Moerdijk in een heel korte tijd
veroverd door de parachutisten. De bewoners van Moerdijk werden geëvacueerd
naar het klooster. Binnen een uur was Moerdijk al bezet. Moerdijk was een belangrijk
dorpje omdat de bruggen er dicht bij lagen. Even later kwam er een
Aussenkomandokamp om de Moerdijkbrug veilig te maken voor de Nederlanders.
De bruggen waren belangrijk voor de duitsers en daarom lieten ze het kamp bouwen
op een gracht te graven om de moerdijkbrug. Daarvoor gebruikten ze Joden van
kamp Vught om de gracht te graven als bescherming. Veel bewoners van dorp zijn
tijdens de oorlog verhuisd naar andere dorpen.
In mijn huis was voor de oorlog een schoenenwinkel en nu bestaat die nog steeds in
Klundert.

Bevrijding van Moerdijk
De Amerikaanse, Engelse en Poolse soldaten kwamen Allemaal naar Moerdijk toe
om de bruggen te veroveren (zie plaatje). Eerst werd Moerdijk gebombardeerd op 29
september 1944. 90% van de gebouwen zijn vernietigd of zwaar beschadigd De
polen kwamen als eerste aan bij Moerdijk. Ze moesten om bijna ieder huis vechten
in dorp Moerdijk. Een gedeelte van de Duitsers vluchten over de Moerdijkbruggen en
lieten die toen exploderen. Er woonden niet veel mensen meer in Moerdijk, deze
schuilden in de kelders van het klooster. Het klooster en de kerk waren totaal
verwoest. Een klein nieuw klooster is daarvoor in de plaats gebouwd.

Hoofdstuk 4: Watersnoodramp in Moerdijk
8,5 jaar na de bevrijding werd opnieuw een groot deel van het dorp beschadigd. Dit
keer door woest water: de Watersnoodramp van 1953. Het was een grote storm in
combinatie met springvloed, waardoor de dijken doorbraken. Rond dorp Moerdijk
braken op verschillende plekken de dijken door, waardoor Moerdijk hard werd
getroffen. Bij mijn huis (Havendijk 10) was de dijk niet doorgebroken maar honderd
meter verderop bij het huis van Babet brak de dijk door.
Al snel kwam er hulp uit heel de wereld: Amerika, Frankrijk, België en Italië stuurden
hulptroepen en spullen naar Nederland. Noorwegen en Zweden hebben geholpen
met noodhuizen bouwen. Deze huizen kan je nog steeds in dorp zien in de Koning
Haakonstraat en de Julianastraat.
Om een nieuwe watersnoodramp te voorkomen zijn er deltawerken aangelegd. Ook
dijken werden verhoogd, zo ook voor onze voordeur. De Havendijk is daar 3 meter
hoger gemaakte. De deltawerken hadden ook grote gevolgen voor de vissers. Voor
de oorlog woonden er nog 40 vissers, nu liggen er nog maar 2 vissersboten in de
haven: Van familie Koman en van Familie De Visser

Hoofdstuk 5: Het industrieterrein en Moerdijk
In de jaren 60 is het industrieterrein aangelegd.Voordat het industrieterrein er was
was er veel moeras in dat gebied, een beetje zoals nu de Biesbosch is. Daarnaast
lag landbouw. Meer dan 32 boerderijen moesten gesloopt worden om genoeg plaats
te maken voor het industrieterrein.
In de Biesbosch werden er spaarbekkens aangelegd voor schoon drinkwater voor de
stad Rotterdam. Het zand dat in de biesbosch werd uitgegraven, werd gebruikt voor
de aanleg van een nieuwe haven en industriegebied, tussen Moerdijk en Klundert.
Gemeenten in de omgeving wilden daarmee extra werk voor de mensen maken.
In de eerste jaren van het industrieterrein was Shell het enige bedrijf. Vanaf 1975
vestigden meer bedrijven in het Industrieterrein, dit ging langzamer dan gedacht.
Dorpen als dorp Moerdijk, Klundert en Zevenbergen zijn sterk gegroeid door nieuwe
bewoners die op het industrieterrein werken. Veel van deze mensen kwamen vanuit
de Randstad. Door de oude bewoners werden deze bovensloters genoemd.
Op dit moment zijn er drie insteekhavens die geschikt zijn voor zeeschepen (zie
plaatje) Daarmee is het de 4e zeehaven van Nederland. Op dit moment zijn ze bezig
met het uitbreiden van het industrieterrein. Dat is om dezelfde reden als het grote
industrieterrein, meer werk en meer bewoners trekken. Ook nu moeten er weer
boerderijen voor verdwijnen.

Hoofdstuk 6: In de toekomst
In 2011 was er weer iets ergs aan de hand voor Moerdijk. Er was een hele grote
brand bij het bedrijf Chemie-Pack op het industrieterrein Moerdijk. Er waren grote
hoeveelheden gevaarlijke stoffen bij betrokken. Daardoor ontstonden er discussies
over of het wel veilig wonen was in dorp Moerdijk. Misschien zou het beter zijn als
het dorp zou verdwijnen. Gelukkig waren er heel veel mensen het er niet mee eens.
de gemeente en de bewoners van dorp Moerdijk hebben een plan gemaakt om het
dorp te behouden, dit heet de Moerdijkregeling. Nu is het duidelijk goed wonen in
Moerdijk. Er is een mooi dorpshart gemaakt met een mooie speeltuin (zie plaatje),
de Ankerkuil is vernieuwd. Op dit moment wordt er een natuurgebied aangelegd
naast de Appelzak. In de toekomst komt er een groot logistiek park in de buurt van
Moerdijk, dat gaat vast voor en nadelen met zich meenemen. Ook zijn er plannen
om de haven te vernieuwen.

Wonen in dorp Moerdijk is zo gek nog niet.

Nawoord
Ik heb geleerd in dit werkstuk dat Moerdijk een belangrijk knooppunt was en dat er
daarom veel is gebeurd. Ook heb ik geleerd dat er van alles een website of boek is,
zelfs over Moerdijk.
Ik ben trots op mijn werkstuk, omdat het goed in elkaar zit en dat het mooi is
geworden. Er is veel over Moerdijk te vinden en ik vind dat ik dat mooi heb
samengevat en in hoofdstukken heb gezet.
Het moeilijke om te doen was om te bedenken welke hoofdstukken ik zou doen,
want er waren zoveel keuzes waar ik uit kon kiezen. Ook vond ik het thuis en beetje
moeilijk om me te concentreren, omdat Jurre en Milou leuk met iets bezig zijn en dan
kan in niet meedoen.
Ik wil eigenlijk niets anders doen, want ik vind dat ik het super goed heb gedaan.
Ik vond het leuk om dingen te maken, want op sites en boeken te doorzoeken vind ik
gewoon super.