Steeds ben ik verrast door de oude platen en kaarten van ons dorp Moerdijk. Interessant en levendig. Soms onherkenbaar. Een molen? Een klooster? Mooie laantjes, winkels, een station? Twee stations? Waar dan? Het is nu anders. Je ziet dat dit dorp onderhevig is geweest aan grote veranderingen, maar steeds is opgestaan. Veerkracht. Ik probeer iedere uitgave naast een historische plaat, een beeld van de huidige tijd op dezelfde locatie te plaatsen.
door Edwin Nuijten
De tweede foto in deze serie is een beeld van de koningsboom; Boom die volgens traditie geplant wordt bij een troonswisseling. Koningsbomen zijn meestal lindebomen, vandaar dat ook het woord Koningslinde wel wordt gebruikt.
We zien hier niet de Steenweg, maar de Havendijk. Je kijkt vanaf de Steenweg/Havenkant richting café de Put.
Reclamezuil
De markante paal op de voorgrond is een reclamezuil van Shell. Hier stond de eerste benzinepomp van Moerdijk en was eigendom van dhr. Heijmans; smid en rijwielhandelaar. Hij woonde daar op de hoek.
We zien hier aan de rechterzijde huizen. De bebouwing liep door tot in de Zwaluwsche dijk. Achter de huizen ligt de haven. Halverwege staat een massief gebouw. De meelfabriek van Merkelbach (1860), later zeepfabriek (1913) en daarna opslag van meel en graan (Van Eck). Aan de linkerzijde zie je nog net de topgevels van Havendijk 12, Den Elegant en Havendijk 10/8. De overige woningen links zijn in de tijd vervangen. We zien een rij mannen en kinderen poseren. Geen vrouwen. Het beeld laat zien dat hier gewoond, gewerkt en ondernomen werd en de wijze waarop geposeerd werd laat ook zelfbewustzijn zien. Verder zien we op de voorgrond een markante paal. Dit is een reclamezuil, luxe uitgevoerd door de Koninklijke Shell.
In de linkerhoek, vooraan zien we de koningsboom. Misschien vijftig jaar oud? Het plaatje is van eind 19e begin 20e eeuw. Het is daarom aannemelijk dat de boom geplant is ter ere van de troonsbestijging van koning Willem III, 17 maart 1849. Deze traditie heeft een vervolg gekend, want bij de troonsbestijging van koningin Wilhelmina, 23 november 1890, werd op het Wilhelminaplein een Koninginnenboom geplaatst.
De Koningsboom tijdens de bevrijding in 1944. Hij was toen circa 100 jaar oud. Het was november dus de blaadjes waren gevallen, maar je ziet dat hij flink te lijden gehad heeft. De boom vertegenwoordigt hier min of meer de staat en het gevoel van het dorp na de bevrijding. Uiteindelijk heeft deze boom het niet gered en is vervangen door een nieuwe.
Al met al een bijzondere en historische plek die we moeten koesteren.
Deze foto heb ik genomen met de rug naar het nieuwe huis Havenkant 2. Alle bebouwing aan de rechterzijde is verdwenen In de oorlog is veel verwoest en later zijn de laatste gebouwen en woningen gesloopt voor de aanleg van de verhoogde dijk. Bomen maken de scheiding tussen haven en dorp volledig. Aan de linkerkant zie je de gevels van Havendijk 12, 10 en 8 terug. In de verte aan de rechterkant zie je Havendijk 3 (familie Joosen) als richtpunt. De andere woningen zijn na de oorlog vervangen. Na de oorlog was er nog een slager, een kapper en een bakker. Later ook nog een cafetaria, maar inmiddels zijn de winkels en de bedrijvigheid verdwenen.
Het is rustig, een paar auto´s en af en toe een wandelaar. Een mooi element is de klokkenstoel, waar jaarlijks de 4 mei herdenking plaatsvindt. Het tegenlicht en de wolkenpartij scheppen een rustig en mooi beeld.
Tot slot, de Koningsboom. Hij heeft oorlog en watersnood overleefd, maar is in 2021 gerooid. De rede is mij onbekend, maar misschien mag ik een oproep doen. Laten we deze oude plek eren en een nieuwe boom plaatsen. Niet uit sentiment, maar uit respect voor de oude bewoners en deze bijzondere historische plek.